اگر شما هم عاشق طعم شگفت‌انگیز نبات هستید، شاید تا به حال از خودتان پرسیده باشید که این خوراکی خوشمزه چگونه درست می‌شود. پاسخ این سؤال در فرمول شیمیایی شگفت‌انگیز کریستالیزاسیون شکر نهفته است. در این پست با نگاهی علمی‌تر مراحل تولید نبات را بررسی کرده‌ایم.
نبات چیست؟
نبات (Rock Candy) نوعی شیرینی است که از کریستاله کردن شکر در آب تهیه می‌شود. این فرآیند شامل حل کردن شکر در آب جوش تا حل شدن کامل است. سپس محلول را می‌گذاریم تا خنک شود و به مرور زمان کریستاله شود. سپس کریستال‌های به دست آمده را برمی‌داریم تا خشک شوند و در نهایت به نبات تبدیل شوند.
علم پشت کریستالیزاسیون شکر
کریستالیزاسیون قند نوعی انتقال فاز است و زمانی رخ می‌دهد که محلول قند سرد شود و مولکول‌های قند شروع به تشکیل کریستال کنند. این فرآیند توسط انرژی ذخیره شده در محلول قند هدایت می‌شود که با جمع شدن مولکول‌های قند برای تشکیل یک ساختار جامد آزاد می‌شود.
فرآیند تبلور قند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله غلظت قند در محلول، دمای محلول و وجود ناخالصی‌ها یا محل‌های هسته‌زایی است. مکان‌های هسته‌زایی ذرات کوچک یا سطوحی هستند که در آن کریستال‌های قند شروع به تشکیل می‌کنند. این مرحله می‌تواند شامل ایجاد خراش‌هایی در داخل ظرف یا تکه‌های کوچک شکر باشد که به محلول اضافه می‌شود.
نبات چگونه تشکیل می‌شود؟
فرآیند ساخت نبات شامل ایجاد یک محلول شکر فوق اشباع است، به این معنی که قند بیشتری در آب حل می‌شود که در آن دما به طور معمول امکان پذیر است. این کار با گرم کردن آب و افزودن شکر تا زمانی که دیگر حل نشود به دست می‌آید.
پس از اینکه محلول شکر فوق اشباع شد، می‌گذاریم تا خنک شود. با کاهش دما، حلالیت شکر در آب کاهش می‌یابد و قند اضافی در محلول شروع به متبلور شدن می‌کند. مولکول‌های قند در اطراف محل‌های هسته زایی شروع به جمع شدن می‌کنند و کریستال‌های کوچکی را تشکیل می‌دهند.
با گذشت زمان، این کریستال‌ها بزرگ‌تر می‌شوند؛ زیرا مولکول‌های قند بیشتری به شبکه کریستالی اضافه می‌شوند. کریستال‌های بزرگ‌تر مولکول‌های قند بیشتری را جذب می‌کنند و باعث می‌شوند که حتی بزرگ‌تر شوند. این روند تا زمانی ادامه می‌یابد که کریستال‌ها به اندازه نهایی خود برسند که در نبات می‌تواند چندین سانتی‌متر طول داشته باشد.
نقش دما در تبلور قند
دما یک عامل مهم در فرآیند کریستالیزاسیون قند است. اگر محلول شکر خیلی داغ باشد، شکر متبلور نمی‌شود و نبات به دست آمده چسبناک و نرم می‌شود. اگر محلول خیلی سرد باشد، شکر خیلی سریع متبلور می‌شود و در نتیجه کریستال‌های کوچک و نامنظمی ایجاد می‌شود.
دمای ایده‌آل برای تهیه نبات سنگی حدود 60 تا 70 درجه سانتی‌گراد است. در این دما، شکر به طور کامل در آب حل می‌شود و یک محلول فوق اشباع ایجاد می‌کند. با سرد شدن محلول، شکر به آرامی شروع به کریستاله شدن می‌کند و کریستال‌های بزرگ‌تر و مشخص‌تری را تشکیل می‌دهد.
اهمیت هم زدن
برای اطمینان از رشد یکنواخت کریستال‌های شکر، باید محلول شکر را به طور مرتب در حین سرد شدن هم بزنید. این کار به توزیع یکنواخت مولکول‌های قند در سراسر محلول کمک می‌کند و از تشکیل توده‌های بزرگ کریستال‌ها جلوگیری می‌کند.
علاوه بر هم زدن، اضافه کردن کریستال دانه به محلول شکر نیز رایج است. کریستال دانه تکه کوچکی از شکر است که به محلول اضافه می‌شود و محل تشکیل هسته را برای سایر مولکول‌های قند ایجاد می‌کند تا به آن بچسبند. این کار به اطمینان از رشد نرم و یکنواخت کریستال‌ها کمک می‌کند.
نقش طعم دهنده و رنگ آمیزی
در حالی که شکر ماده اصلی در نبات است، اضافه کردن طعم دهنده و رنگ برای ایجاد طیف گسترده‌ای از طعم‌ها و رنگ‌ها نیز رایج است. طعم‌دهنده‌ها را می‌توان قبل از گرم شدن به محلول شکر اضافه کرد و اجازه می‌دهد طعم در سراسر نبات نفوذ کند. طعم‌های رایج عبارتند از وانیل، میوه، نعناع و زعفران.
رنگ‌ها را نیز می‌توان با افزودن رنگ خوراکی یا شکر رنگی به محلول شکر اضافه کرد. این کار امکان ایجاد برای طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها، از شفاف گرفته تا صورتی، آبی و حتی رنگین کمانی را فراهم می‌کند.
حتماً نبات خوشمزه شیرین رخ را امتحان کنید
اگر به دنبال امتحان کردن نبات‌هایی خوشمزه و زیبا هستید، سراغ شیرین رخ بروید. شیرین رخ یک تولید کننده بزرگ نبات است که طیف گسترده‌ای از نبات‌ها را در طعم‌ها و رنگ‌های مختلف ارائه می‌دهد.
نبات شیرین رخ با استفاده از بهترین مواد ساخته شده است. چه برای مصرف شخصی خودتان و چه به دنبال هدیه‌ای برای افراد خاص هستید، نبات شیرین رخ طیف گسترده‌ای از محصولات را برایتان آماده کرده است.
خلاصه
فرآیند ساخت نبات نمونه‌ای جذاب از علم کریستالیزاسیون شکر است. با ایجاد محلول فوق اشباع و کنترل دقیق دما و هم زدن، می‌توان نبات‌هایی زیبا و خوشمزه در طعم‌ها و رنگ‌های مختلف ایجاد کرد.
اگر به دنبال امتحان نبات باکیفیت هستید، حتماً به فروشگاه شیرین رخ سری بزنید.